DOKTORCLUB AWARDS 2023

Yılın Doktoru Ödülleri - Yılın Yenilikçi Dahili Bilimler Doktoru Finalisti

Prof.Dr. Cihangir Akgün


Prof.Dr. Cihangir Akgün

   İDRAR TOPLAMA TORBALI BEBEK BEZİ AKILLI BEZ
   Çocukluk çağında birçok hastalığın tanısında idrar tetkiki kullanılmaktadır. Ancak özellikle 0-2 yaş arası çocuklarda tuvalet alışkanlığı henüz kazanılmadığı için idrar numunesi elde etmek oldukça zordur. Bu yaşlarda idrar tetkiki numunesi elde etmek için torba yöntemi sonda yöntemi ya da suprapubik aspirasyon yöntemleri kullanılmaktadır. Torba yönteminde kontaminasyon oranı %80'lere varan oranlarda oldukça yüksektir. Sonda yöntemi ya da diğer adıyla transüretral mesane kateterizasyonu ve suprapubik aspirasyon yöntemleri ise invaziv yöntemlerdir. Ayrıca bu yaş çocuklarda idrar numunesi elde etmek için mesane stimülasyon tekniği ve Quick Wee metod denilen mesaneye soğuk uygulama teknikleri gibi yöntemlere de başvurulmakta ancak bu yöntemlerin de hem başarı şansı düşük hem de kontaminasyon oranları yüksektir.
   Özellikle 0-2 yaş arası çocuklarda torba yöntemi kullanılarak idrar yolu enfeksiyonu tanısı konulması yüksek kontaminasyon oranı nedeniyle günümüzde önerilmemektedir. Torba yöntemindeki kontaminasyon oranının yüksek olmasının en önemli sebebi torbanın iç kısmının genital bölge teması ve ilk akım idrarın torbanın içine girmesi ile distal üretrada normalde bulunan bakterilerin torba içinde birikmesidir. Bilindiği gibi üriner sistem distal üretra hariç sterildir. Steril olmayan bu kısım ilk idrarın mekanik etkisiyle uzaklaştırılmalıdır.
   İnvaziv olmayan yöntemlerin etkisiz ve yüksek kontaminasyon oranları, etkili yöntemlerin ise invaziv olmaları nedeniyle kaliteli idrar numunesi elde etmek adına yeni bir bebek bezi geliştirdik. Geliştirdiğimiz bu bebek bezine steril idrar torbasını entegre ettik ve ilk akım idrarı özel bir tabaka ile uzaklaştırılarak orta akım idrarın entegre edilen bu hazneye toplanmasını sağladık. 0-2 yaş arası çocukların farklı vücut ağırlıkları göz önüne alınarak 3 ayrı beden oluşturduk. Kullanımı oldukça basittir. Normal bebek bezi bağlanır gibi bağlanmakta ve çocuğun beslenmesi sağlanarak kısa süre içerisinde idrar numunesi elde edilmektedir. Yaptığımız prototip çalışmalarında da kontaminasyon oranını sadece %3 olarak bulduk. 2021 yılında pediatrik nefroloji dergisinde yayınlanan bir çalışmada torba yönteminde kontaminasyon oranı %18, kateterizasyonda %8, suprapubik aspirasyonda ise % 7 olarak bulunmuştur. Bu ve benzeri çalışmalar göz önüne alındığında geliştirdiğimiz bebek bezinin hem kontaminasyon oranının düşük olması hem de kısa süre içerisinde idrar numunesi elde etmeye yardımcı olması, bebeklerin ebeveynlerinin yanında klinisyenler açısından da oldukça kolaylıklar sağlayacaktır.