Doç. Dr. Yeliz Doğan Merih
Günümüzde kronik hastalıkların artışı, finansal sorunlar,
nüfusun yaşlanması, değişmekte olan teknoloji ve gelişmiş teknolojilerden doğan
beklentilerin yükselmesi sektör içerisinde maliyet baskılarına sebep olmuştur.
Bu sebeple sektördeki maliyetlerin düşürülmesi ve bakım kalitesinin
arttırılması için bilgi teknolojilerinden ve bu alandaki gelişmelerden
faydalanılmaya çalışılmakta, sağlıkta inovasyon süreçleri gündeme gelmektedir.
İnovasyonun en yoğun yaşandığı alanların başında sağlık
hizmetleri gelmektedir. Sağlık hizmetlerinin verimliliğinin artmasında, insan
kaynaklı hataların azalmasında, maliyetin düşürülmesinde, hasta memnuniyetinin
sağlamasında inovasyonun getirdikleri
etkili olmuştur. Sağlıkta sürdürülebilir küresel rekabet gücünü artıracak;
ürün, hizmet, teknoloji, kaliteyi ve süreçleri geliştirecek "İnovasyon
Kültürünün” oluşturulması oldukça önemlidir.
Sağlık profesyonellerinin ve sağlık alanında eğitim gören
öğrencilerin bilgi ve becerilerini inovasyon temelli eğitimler ile desteklemek,
sağlık hizmet sunumunda yenilikçi düşünme ve inovasyon sürecinin kullanımını
arttırmak, geliştirilen teknolojiler doğrultusunda ülkemizin ihtiyaçlarına
cevap verecek şekilde yerlileşme ve millileşmeyi arttırmak amacıyla
"Sağlıkta İnovasyon Kültürü Oluşturma" projesi başlatılmıştır.
Sağlıkta inovasyonu aktive edici çalışmalara
öncülük etmek, fikirden ürüne giden tüm basamaklarda farkındalık, danışmanlık
ve işbirliği çalışmalarını başlatmak, fikirlere sahip sağlık profesyonelleri,
öğrenci ve akademisyenler ile inovasyon sürecinin diğer partnerleri ile iş
birliği çalışmalarını başlatmak projenin amaçlarındandır.
Yürütücülüğünü yaptığım proje dahilinde; öncelikle sağlık kurumlarında çalışan başta
hemşirelerle başlayıp sonra tüm sağlık profesyonellerini kapsayacak şekilder
sağlıkta inovasyon süreci konusunda teorik ve uygulamalı atölye eğitimleri ile
farkındalık oluşturulmuştur. Daha sonra fırsat yaratmak, motivasyonu sağlamak,
yol gösterici süreçleri desteklemek ve süreci cazip hale getirecek modelleri
dizayn etmek amacıyla ödüllü inovasyon yarışmaları düzenlenmiş ve bilimsel
toplantılar ile düzenlenerek farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılması
sağlanmış, yarışmalarda katmadeğerli inovatif ürün sahiplerine ödüller
verilmiştir.
Proje dahilinde yüzlerce eğitim ve bilimsel toplantı
düzenlenmiş, ülkemizde ilk defa bir
sağlık kurumunda "İnovasyon Akademisi" kurulmuş ve "İnovatif
Hemşirelik Derneği" kurulmuştur. Proje dahilinde ulusal ve uluslararası
inovasyonu destekleyici kitaplar çıkarılmış, uluslararası kongreler düzenlenmiş
ve sağlıkta inovasyon odaklı uygulamalı kurslar düzenlenmiştir.
Proje sürecinde yaptığımız yarışmalar ve eğitimler
sonrasında sağlığı destekleyici ülkemizde ve dünyada olmayan 560 tıbbi ürün
buluşu geliştirilmiş, bunların 120'sine patent ve faydalı model belgesi
alınmıştır. Bu ürünler içerisinde; cerrahi aletler, doğum sürecini destekleyici
cihazlar, yenidoğan yoğun bakım ürünleri, pozisyon veren ve masaj yapan yatak,
hasta mobilizasyonuna destek giyilebilen askılar, özellikli süt sağma
cihazları, ilaç navigatörleri gibi birçok ürün yer almaktadır.
Bu süreçte ben de hasta bakım kalitesini artırıcı altı adet
inovatif ürün geliştirdim. Bu ürünler için patent belgesi sürecini başlattım,
bu ürünler; Elektronik Tuşe ve Partograf Cihazı (TR201708739A2), Bir Abdüksiyon
Aparatı (2021/021259), Emzirme Navigatörü (2020/21333), Omuza Entegre Serum
Askısı (TR 2015 02432), Emzirme Destek Sutyeni
(2018/12828), Akıllı Ergonomik Dolap (2020/06028) 'dır. Geliştirdiğimiz inovatif ürünler için
bilimsel çalışmalar yapıldı, prototiplerini geliştirildi. Belgelendirme süreci
biten buluşlarımız için birçok kez ARGE ve patent fuarlarına katılım sağlandı.
Birçok buluşumuz farklı yarışmalarda ödüller aldı.
Sağlıkta inovasyonu aktive etmede fakültemizde de aktif
çalışmalarımızı sürdürüyorum. Öğrencilerimize de inovasyon eğitimlerini ve
derslerini yürütüyorum. İnovasyon süreci dahilinde ürün geliştirme,
belgelendirme süreçlerini destekleyici çalışmaları sürdürüyorum. İnovasyon
yarışmalarını aktive ederek öğrencilerin sürece katılımları sağlandı. Ayrıca
fakültemize inovasyon atölyesinin kurulması sağlandı. Öğrencilerimiz
geliştirdikleri inovatif ürünler ile farklı yarışmalarda ödüller aldı.
Yürütmüş olduğum proje ile sürecin başından bu yana sağlık profesyonelleri ve öğrenciler
motive edildi, rol model olundu, bilimsel etkinlikler ve yarışmalar düzenlendi.
Yaptığımız bu çalışmalar ile Ülkemizin, gelecekte güçlü ülkeler arasında yer
alma amacıyla belirlemiş olduğu 2023 ve 2071 vizyonunu destekledi. Sağlıkta
inovasyon kültürünün oluşturulması sağlandı.