DOKTORCLUB AWARDS 2021

Yılın Sağlık Profesyoneli Ödülleri - Yılın Yenilikçi Hemşiresi Finalisti

N. Ecem Oksal Güneş (PhD) &
Doç.Dr Şenay Çetinkaya


N. Ecem Oksal Güneş (PhD) &
Doç.Dr Şenay Çetinkaya

   N. Ecem OKSAL GÜNEŞ, PhD.
   Lisans, Yüksek lisans ve doktora eğitimimi Çukurova Üniversite’nde tamamladım. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği uzmanıyım. Adana Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ameliyathanesinin Çocuk Cerrahisi biriminde, Mersin Şehir Hastanesi Çocuk Yoğun bakım ünitesi, Çocuk Göğüs Hastalıkları, Çocuk Enfeksiyon servisi, Toros Devlet Hastanesi Pandemi servisinde, yine Toros Devlet hastanesi çocuk, yetişkin alkol ve madde bağımlılığı merkezinde hizmet verdim. Aynı zamanda çocuk ve ergen yogası eğitmeniyim. Klinik içi ve klinik dışı yoga eğitimleri veriyorum.
   Yoga yapmaya başladıktan sonra bedenimde, zihnimde, sosyal ilişkilerimde ve yaşam kalitemde olumlu değişimi gördükten sonra; çocukların da bu değişimi yaşamaya haklarının olduğunu düşünerek, çocuk ve ergen yogası kurslarına katılıp, bambaşka bir deneyim yaşayarak “Yoga Alliance onaylı Çocuk ve Ergen Yogası” sertifikalarımı aldım. Birlikte yoga yaptığım çocuk hastalarım ve ebeveynlerinin olumlu geri bildirimleri beni çok mutlu etti. Hasta çocukların, özellikle hastalığın tanı ve tedavi aşamasında yoğun stres yaşayıp yaşam kalitelerinin azaldığı “onkolojik hastalığı” olan çocukların da yogayı deneyimlemelerini istedim. Doktora tezim olan “Covit-19 Pandemisinde Çocuk Onkoloji Hastalarına Uygulanan Yoga Programının Yaşam Kaliteleri ve Kortizol Düzeylerine Etkisi” isimli çalışma, aynı zamanda doktora tez danışmanı hocam Doç. Dr. Şenay Çetinkaya ile üzerinde çalıştığımız projemiz oldu.
   Öncelikle bu projeyi, değerli ve anlamlı kılan, hayat tecrübeme yaptıkları katkılarından dolayı, kanser hastalığına göğüs geren küçücük bedenlerinin yanında, koskocaman yürekleriyle, hayatı, umudu, savaşı, sevgiyi öğreten tüm çocuklara sonsuz sevgi ve teşekkürlerimi sunuyorum.

   Doç. Dr. Şenay ÇETİNKAYA
   Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora eğitimini Ege Üniversitesi’nde tamamladı. Ege Üniversitesi Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Bakımda 8 yıl Hemşire olarak çalışırken; Yüksek Lisans ve Doktora ders dönemini tamamladı. 1996 Yılında İnönü Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak atandı, doktora eğitimini 1999 yılında tamamladı. 25 yıldır Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği derslerini yürütmektedir.
   5 Tıbbi Cihaz buluşunun 2 tanesiyle Avrupa, Amerika Patentleri onaylandı. İngiltere ve Almanya ülke girişleri yapıldı. Geri kalan 3 buluşu için PCT raporu onaylandı ancak ekonomik nedenlerden bu 3 buluşuna başvuruda bulunamadı. Toplamda 7 uluslararası patenti, 1 incelemeli Türk Patenti, 1 faydalı modeli olan Doç. Dr. Şenay Çetinkaya; patent projesiyle 2018 yılında 3. Uluslararası İstanbul Buluş Fuarı’nda gümüş madalya kazandı. Aynı zamanda, 2019 Yılında Doktorclub Awards ödüllerinden Yılın Yenilikçi Hemşiresi Ödülü’nü kazanan ilk hemşiredir.
   20 Yüksek Lisans öğrenci mezun eden Doç. Dr. Şenay Çetinkaya’nın mezun ettiği ilk doktora öğrenci olduğum için gurur duymaktayım.

   Covit-19 Pandemisinde Çocuk Onkoloji Hastalarına Uygulanan Yoga Programının Yaşam Kaliteleri ve Kortizol Düzeylerine Etkisi(DOKTORA TEZİ)      N. Ecem OKSAL GÜNEŞ, PhD          Doç. Dr. Şenay ÇETİNKAYA     Bu proje, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından          TDK-2019-11814 No’lu proje ile desteklenmiştir.
   Pediatrik onkoloji hastaları, hastalık sürecinden kaynaklanan semptomlar kadar, tedavilerin yan etkileri nedeni ile yaşam kalitelerini olumsuz etkileyen fiziksel ve duygusal semptomları da yoğun olarak yaşamaktadır. Kanser hastalığının ve tedavi sürecinin çocuk ve ailenin yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi, çocuk ve ailesinin hastalığa uyumunun arttırılmasına, çocukların biyo-psikososyal gelişimlerine ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesine destek olacak hemşirelik bakım programlarının belirlenmesi açısından önemlidir. Aynı zamanda çocuklar, kanser tanısı, komplike tedavi protokolleri, tıbbi testler, izolasyon, uzun süreli hastaneye yatma gibi nedenlerden dolayı strese maruz kalmaktadırlar. Stres doğrudan kansere neden olmasa da, kemoterapinin etkilerini azaltarak, sempatik sinir sistemi, hipotalamik-hipofiz-adrenal eksen (nöroendokrin) yollarıyla kanserin büyümesine ve ilerlemesine neden olur. Stres inflamasyonu artırıp, anjiyogenezi destekler ve kemoterapinin etkinliğini azaltır. Kronik stresin, vücudun, zamanında ve uygun bir immün reaksiyon başlatmasını engelleyen immüno-supresif bir etkiyle sonuçlanabileceğini göstermiştir. Stres kontrolü, sağlığın geliştirilmesine katkı sağlayan, yaşam kalitesini arttıran ve morbiditeyi azaltan önemli hemşirelik girişimlerinden biridir.            
   Holistik (Bütüncül) hemşirelik bakımı, zihin ve beden-ruh bütünlüğünü temel alır. Zihin-beden farkındalığı ile nefes çalışmalarını birleştiren ve bireyi biyo-psikososyal olarak destekleyen eşsiz bir fiziksel aktivite olarak bilinen “Yoga” uygulamaları ile insanı biyo-psikososyal olarak ele alan ve insana bütüncül olarak yaklaşmayı vurgulayan hemşirelik mesleği ile arasında güçlü bir benzerlik bulunmaktadır.
   Yoga gibi biyolojik davranışsal müdahaleler, stresi azaltıp kanser biyolojisini bozarak iyileştirme potansiyeline sahiptir. Yoga kanserli çocuklar için terapi olarak kullanılacağı gibi tedavi sırasında biriken toksinlerin atılmasına, hastanın gerginliğinin ve kaygısının azalmasına da yardımcı olur. Yoga sırasında uygulanan asanalar; sinir, kas, iskelet, solunum, dolaşım, endokrin ve sindirim sistemi gibi sistemleri uyarır ve dengeler. Ayrıca yoga da uygulanan pranayamalar zihni yatıştırır, vücudu rahatlatır. Sirkadiyen ritmin kanser tedavisine bağlı olarak bozulması ile kortizol salgısı artarak melatonin salgısını azaltır ve uyku bozukluğu gelişebilir. Yoga, hormon üretimini ve vücuttan atılımını dengeleyerek endokrin fonksiyonunu düzenler. Yoga seanslarından sonra kortizol seviyelerinin düştüğü, gece plazma melatoninin arttığı ve bunun da uyku kalitesinde iyileşmeye neden olabileceği belirtilmiştir.  
   Çalışma, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Hematoloji-Onkoloji servisinde tedavi amacıyla 19.01 2020- 19.08.2020 tarihleri arasında yatan ve yatmakta olan 60 çocuk ve onlara bakım veren ebeveynleri ile deneysel olarak yapıldı. Çalışmanın amacı Yoga Programının, Pediatrik Onkoloji hastası çocukların yaşam kaliteleri ve kortizol düzeylerine etkisini görmekti. Program, uluslararası “Yoga Alliance” onaylı çocuk ve ergen yogası sertifikası almış uzman yoga eğitmeni olan araştırmacı “N. Ecem Oksal Güneş” tarafından verildi. Yoganın bileşenlerinden oluşan; asanalar (yoga duruşları), pranayamalar (nefes teknikleri), rahatlama, gevşeme egzersizleri ve meditasyondan oluşan seanslar hazırlandı. Seansların sonunda çocukların yaşam kalitelerindeki artış ve kortizol düzeylerindeki azalış anlamlıydı.
   Çalışmanın Özgün Değeri
   Bu çalışma ve yoga ile ilgili gelecekte yapılacak çalışmaların sonuçları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları hemşirelerinin, çocukların yaşam kalitelerini artırmaya ve streslerini azaltmaya yönelik uygulanan yoga pratiğinin, bakım planlamalarına entegre edilmesi ve hastanelerin çocuk onkoloji servislerinde yoga pratiklerinin yapılabileceği çocuk yoga alanlarının oluşturulması konusunda yardımcı olacaktır. Türkiye’de, Pediatri Hemşireliği alanında yapılmış ilk yoga çalışması olması nedeniyle gelecekteki çocuk hastalara yapılacak yoga çalışmalarına öncülük etmesi açısından da özgün bir değere sahiptir.