Doç. Dr. Salih Beyaz

C-Kollu Fluroskopi Cihazları için Evrensel Lazer İşaretleyici

C- kollu floroskopi cihazları ameliyat ve girişimsel işlemler esnasında en çok röntgen görüntüsüne ihtiyaç duyan ortopedi, beyin cerrahisi, üroloji ve algoloji gibi bölümler tarafından sıkça kullanılırlar. Bu cihazlar ameliyat esnasında aynı röntgen çekiminde olduğu gibi çevreye radyasyon yayarak anlık görüntüyü ekrana yansıtırlar. Uzun süreli radyasyona maruziyetin başta kan ve tiroid kanseri olmak üzere birçok kanser türüne neden olduğu bilinmektedir.

Floroskopi cihazları ameliyat esnasında bu konuda eğitim almış teknisyenler tarafından idare edilirler. Ameliyat esnasında görüntüsü elde edilmek istenilen alan ile floroskopi tüpünün merkezlerinin aynı düzlemde olması gerekmektedir. hedefleme adı verilen bu işlem cihazı kullanan teknisyenin tecrübesine bağlıdır.  Floroskopi tüpü ile çekim yapılmak istenilen alanın aynı düzlem üzerinde olmaması çekim tekrarı yapılmak zorunda kalınmaktadır. 

Sürekli bu radyasyona maruz kalan, sağlık personelleri cerrahi prosedürler sırasında koruyucu olarak kurşun gözlük, tiroid koruyucu ve kurşun önlük kullanırlar. Bu aparatlar içerdikleri kurşundan dolayı oldukça ağırdır. Hareket kabiliyetleri kısıtlanan ameliyat personeli uzun süren ameliyatlarda katlanan ağırlıktan dolayı rahat çalışamazlar. Bu nedenle çoğu zaman bu ekipmanlar çalışanlar tarafından kullanılmaz. Eller ve diğer alanlar açıkta kalarak vücudun belirli kısımları yine de radyasyona maruz kalır. Ayrıca çekimler esnasında hastayı bu radyasyondan koruyan herhangi koruyucu aparat bulunmamaktadır. Gereksiz yapılan her ölçüm hem hastanın hem de sağlık personelinin gereksiz yere radyasyona maruz kalması anlamına gelir.

Patent başvurusunda bulunduğum lazer işaretleyiciyi 12 inch tüp çapına sahip bütün C-kollu floroskopi cihazlarına uygun yapıda olacak şekilde tasarladık. Cihaz  ameliyat esnasında görüntüsü elde edilmek istenen alanı lazer ışığı ile hedefler ve teknisyen tecrübesinden bağımsız olarak tek seferde sonuç almayı sağlar. Ameliyat esnasında hedeflemeden kaynaklanan çekim tekrarının önüne geçerek hem personeli hemde hastayı radyasyonun zararlı etkilerinden koruru. Cihazımız ile yaptığımız faz 1 çalışmalarında teknisyen tecrübesinden bağımsız olarak C-Kollu floroskopinin tüpünün çekimi yapılmak istenilen alanı tek seferde hedeflediğini ispatladık. Çalışmamızı literatürde yer alan 72 master dergiden birinde yayımladık.  

Cihazın test aşamaları sürecinde cihaz ile ilgili 04.12.2018 tarihinde patent dosyası hazırlanarak Türk Patent Enstitüsü Kurumuna, 03.12.2019 tarihinde ise Patent Cooperation Teraty (PCT/TR2019/051021) ile 170 ülkede patent başvuruları yapılmıştır. Ayrıca tasarımın, Teknofest 2019’da düzenlenen uluslararası yarışmada en iyi akademik buluş dalında altın madalya kazandık.

Sonuç olarak hakları bize ait olan ve ithal emsallerine göre çok düşük maliyetli lazer işaretleyici; 12 inch tüp çapına sahip bütün floroskopi cihazları ile uyum sağlayan bu teknolojik yerli buluş; yüksek maliyeti ile tek modele uyan cihazların yaptığı işi yapmaktadır. Yüksek maliyetinden ve marka model uyumsuzluğundan dolayı kullanılamayan lazer hedefleyici aynı zamanda C-kollu floroskopi cihazlarının daha az kullanılmasına bağlı olarak ömrünü ve bakım maliyetlerini azaltmaktadır.

Ayrıca geliştirdiğimiz cihazın en büyük yeniliği evrensel olmasıdır. Marka ve model uyum şartı bulunmadan 12 inç tüp çapına sahip tüm C-Kollu floroskopi cihazlarına uyumludur. Bir çember üzerinde yer alan ve birbirini 90 derece açı ile kesen ikisi kırmızı biri yeşil renkte olmak üzere 3 adet çizgi lazer ünitesi ve şarj edilebilir bataryaya sahip güç ünitesinden oluşmaktadır. Cihazda yer alan 2 adet kırmızı lazer istenilen bölgenin x, y koordinatlarında işaretlerken benzer hiç bir cihazda bulunmayan yeşil renkli lazer z koordinatında çekimi istenilen alanı hedefleyerek görüntü magnifikasyonunu ortadan kaldırmaktadır.

Geliştirmiş olduğumuz lazer işaretleyici hem maliyet hemde uyumluluk sorununu ortadan kaldırmıştır. Temelinde insan sağlığını hedef alan projem aynı zamanda dolaylı olarak oldukça pahalı ve ithal olan C-kollu floroskopi cihazlarının kullanım ömrünü uzatarak maliyetini oldukça kısa sürede karşılayıp hastane giderlerinde tasarrufa neden olmakatdır. Tıpkı bir cep telefonunda olduğu gibi. Yüksek teknoloji isteyen bir cep telefonu üretemiyor olmanız, o telefona kılıf üreterek ömrünü uzatamayacağınız anlamına gelmez.