Doç. Dr. Murat Biteker
Ephesus Çalışması
Çalışmanın Tarihçesi: EPHESUS (Evaluation of Perceptions,
Knowledge, and Compliance with the Guidelines in Real Life Practice: A Survey
on the Under-treatment of Hypercholesterolemia) çalışmasının ClinicalTrials.gov
kaydı 20 Kasım 2015 tarihinde, NCT02608645 numarası ile yapılmış, 11.01.2016
tarihinde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Etik Kurulu’nca etik kurul onayı
verilmiş, 20 Ekim 2016’da ilk hasta alımlarına başlanmış ve 20 Ekim 2018 tarihi
itibari ile hasta verilerinin toplanması ve istatistik analiz işlemleri
tamamlanmıştır.
Çalışmanın Amacı: Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2018 yılına
ilişkin ölüm nedeni istatistiklerine göre, Türkiye’de en sık ölüm sebebi önceki
yıllarda olduğu gibi %38.4 ile kalp hastalıkları olmuştur. Ancak ülkemizde,
ateroskleroz ve hiperlipideminin en önemli tezahürlerinden olan kalp krizi ve
inme gibi olayların önlenmesi konusunda yapılmış geniş çaplı çalışmalar yoktur. Bu gibi olay yaşayan ya da yaşama riski
yüksek olan hastalar sekonder koruma
grubuna (diabetes mellitus, koroner arter hastalığı, perifer arter
hastalığı, aterosklerotik serebrovasküler olay geçirmiş olan) girmektedir. Bu
hastalarda hiperlipidemi konusundaki bilgi düzeyinin, hiperlipideminin tedavisi
konusundaki yaklaşımların ve hekimlerin güncel bilgilere olan uyumunun, ülke
çapındaki çalışmalar ile araştırılması gerekmektedir. Ülkemizde özellikle son
yıllarda kolesterol yüksekliğinin önemi ve tehlikesi konusunda, hem yazılı hem
de görsel medyada yanlış bilgilendirmeler ve yönlendirmeler yapılmakta, bu da
hastaların kullandıkları kolesterol ilaçlarını bırakmasına ve kalp krizi
geçirmelerine yol açmaktadır. EPHESUS çalışmasının amacı da ülkemizde kardiyovasküler olay riski yüksek hastalarda
risk düzeylerine göre hiperlipidemi tedavi yaklaşımlarını tesbit etmek, hekim
ve hastaların hiperlipidemi konusundaki algı ve bilgi düzeyleri de
araştırmaktır.
Çalışma Kapsamı: Bu çalışma ile kardiyovasküler olay yaşama
riski yüksek olduğu bilinen hastaların genel epidemiyolojik ve demografik
tanımlaması yapılmış, hem hastaların hem de hekimlerin hiperlipidemi konusundaki bilgi düzeyleri,
kullanılan tedavi yaklaşımları,
tedavinin etkinliği ve hiperlipidemi tedavilerinin güncel kılavuzlara
uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışmaya, başlangıç tarihinden hedef hasta
sayısına ulaşıncaya kadar görülen, ≥ 18
yaşındaki, tüm ardışık sekonder korunma hastaları dahil edilmiştir. Türkiye’nin
7 coğrafi bölgesindeki 40 farklı üniversite veya eğitim-araştırma
hastanelerinde çalışan 30 kardiyolog katılmış ve toplam 2000 hasta çalışmaya
dahil edilmiştir. Her coğrafi bölgeden alınan hasta sayısı, ülke nüfusunun
bölgelere dağılım oranına göre belirlenmiştir; Marmara bölgesinden 676, İç
Anadolu bölgesinden 298, Ege bölgesinden 276, Akdeniz bölgesinden 250,
Karadeniz bölgesinden 190, Güney Doğu Anadolu bölgesinden 170, Doğu Anadolu
bölgesinden 140 hasta çalışmaya dahil edilmiştir.
Çalışmamızda Türkiye’deki 2. ve 3. basamak kardiyoloji
polikliniklerine başvuran, ≥18 yaşındaki, sekonder korunma grubuna uyan
(diabetes mellitus, koroner arter hastalığı, perifer arter hastalığı,
aterosklerotik serebrovasküler olay geçirmiş olan), ardışık hastaların
demografik verileri ve klinik bilgileri hazırlanmış olan anket formu ile
değerlendirilmiştir. Anket formları poliklinikte doldurulduktan sonra, veriler
hazırlanmış olan bir excel dosyasına kaydedilerek, çalışma bitiminde
araştırmacılar verileri koordinatör merkez olan Muğla Sıtkı Koçman
Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan ve EPHESUS çalışmasını koordine eden Doç.
Dr. Murat Biteker’e iletmişlerdir.
Son 1 ay içinde akut koroner sendrom geçirenler, gebelik ya
da postpartum ilk 6 ay, poliklinik başvurusu dışındaki (acil servis, yoğun
bakımlar vs) hastalar çalışma dışı bırakılmıştır.
Bu çalışma kapsamında, hastaların sadece o anki kolesterol
durumları tesbit edildiğinden, hastalara ek bir görüntüleme yöntemi, kan
tahlili yada başka herhangi bir tetkik ile değerlendirme yapılmamıştır.
Çalışmaya, hiperlipidemi tanısı çalışma öncesinde bilinen hastalar ve yeni
hiperlipidemi tanısı konulan hastalar dahil edildiği gibi hiç hiperlipidemisi
olmasa da sekonder grubuna giren tüm hastalar dahil edilmiştir.