DOKTORCLUB AWARDS 2019

Yılın Doktoru Ödülleri - Yılın Yenilikçi Diş Hekimi Finalisti

Asist.Dr. Büşra Deveci


Asist.Dr. Büşra Deveci

Sıçanlarda nikotin uygulamasının periodontal membrandaki MMP2 ve VEGF seviyeleri üzerine etkileri

Büşra . DEVECİ, Buket. AYNA, İbrahim Halil. TACİR, Engin DEVECİ, Mehmet. Cudi. TUNCER, Ayşegül . PALA

ÖZET
Dicle Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye
Dicle Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Pedodonti Anabilim Dalı. Diyarbakır, Türkiye
Dicle Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye 

Giriş
Periodontal hastalık dünya çapında birçok toplumu etkileyen yüksek prevelanslı bir hastalıktır. Matriks metaloproteinaz (MMP) gen ailesi inflamatuvar yanıt esnasında fizyolojik ve patolojik olaylarda ve bağ dokunun onarımı ve yıkımında rol alan önemli bir protein ailesidir. Matriks Metaloprotein-2 (MMP-2) ekspresyonu periodontal hastalıklarla ilişkili olduğu gösterilmiş ancak mekanizma tam olarak aydınlatılamamıştır. Vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF) endotel hücre proliferasyonu indükleyen ve anjiyogenezin fizyopatolojisinde rol alan ve vasküler permeabiliteyi etkileyen önemli bir pro-anjiyogenik proteindir. Bu proteinin gingivitis ve periodontitisin başlangıcında eksprese edildiği ve inflamasyonda vasküler ağı genişlettiği tespit edilmiştir. Bu çalışmadaki amacımız periodontal membran ve mandibulanın alveolar kısmı üzerinde nikotinin neden olduğu  etkileri MMP-2 ve VEGF proteinlerin ekspresyon seviyelerinin ekstrasellüler matriks, fibröz dokudakı dağılımı ve anjigenik gelişimi üzerindeki etkilerini araştırmaktır. 

Materyal ve Metod
Tüm deneysel prosedürler için gerekli yasal izinler Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından alındı. On iki Wistar erkek sıçanlar 24 ± 1°C, 12 saat aydınlık/karanlık döngülerde pellet ve suya erişimleri sınırsızdı. Sıçanlar kontrol ve nikotin grubu olmak üzere ikiye ayrıldı. Kontrol gubuna 28 gün boyunca subkutan olarak 1.5 ml fizyolojik salin verildi. Nikotin grubuna 28 gün boyunca subkutan olarak nikotin sülfatla sıçanlar nikotine maruz bırakıldı. Deneyin sonunda tüm hayvanlar anestezi altında arka molar diş ile beraber alveolar kısımları diseke edildi. Örnekler %10 nötral formaline alındı ve %5 etilen diamin tetra asetik asit (EDTA) ile dekalsifiye edildi. Dokular rutin histolojik paraffin takibine alındı ve kesitlere Trikrom Masson boyası uygulandı. Kesitlere MMP-2 (katalog no: sc-13595, Santa Cruz biotechnology Inc, Dallas, Texas 75220, USA) ve VEGF (katalog no: sc-7269, Santa Cruz biotechnology Inc, Dallas, Texas 75220, USA) antikorları immunboyaması yapıldı. Istatistiksel analiz için Statistical Package for the Social Sciences for Windows (version 15.0, SPSS Inc., Chicago, IL, USA) yazılımı kullanıldı. 

Bulgular 
Kontrol ve nikotin gruplarına ait periodontal membran ve alveolar kemik arasında histopatolojik sonuçları karşılaştırıldı. Kontrol grubu kesitleri normal seyirde izlendi. Periodontal gingiva ve alveolar kısım birleştiği bölgede bağ doku ve vasküler yapılarda histopatolojik görülmedi. Nikotin grubunda, kollajen lifler alveolar kemikte paralel olarak dağılmış, fibroblast hücreleri fusiform şekilli ve çekirdekleri merkezdeydi. Nikotin grup kesitlerinde kan damarları dilate ve etraflarında hemoraji, inflammatuvar hücreler ve mononükleer hücre infiltrasyonu izlendi. Kontrol grubu immunohisto kimya sonuçlarında pozitif VEGF ekspresyonu gingivanın vasküler endotel hücrelerinde, periodontal membran-alveolar bileşkede gözlendi. Nikotin grubunda, VEGF ekspresyonu inflamatuvar ve damar endotel hücrelerinde pozitifti. MMP-2 ekspresyonu periodontal gingiva ve dentinin kollajen liflerinde ve alveolar kısımda gözlendi. Nikotin grubunda, alveolar kısım ve kollajen liflerde MMP-2 ekspresyonu zayıf iken inflamasyonlu hücrelerde güçlü reaksiyon verdi. MMP-2 ayrıca kan damarlarının bazal membranında da eksprese edildi. 

Sonuç 
Çalışmamızda Nikotin etkisine bağlı olarak periodontal membranda hücre dejenerasyonu,inflamasyon ve vasküler yapının bozulmasına neden olduğu görülmüştür. Nikotin etkisi VEGF'nin, endotel hücreleri ve inflamatuvar hücrelerde artış göstermesi vasklüler bozukluğun oluşumunda kilit görev üstleneceği düşünülmüştür. Nikotin, MMP-2 ekspresyon seviyesini düşürdü ve kollajen sentezini bozarak periodontitise neden oldu. Sonuç olarak diyoruz ki nikotin periodontal membranı bozarak periodontitise ve epitelyal yapıyı bozarak da dişin dental alveol kemiğine tutunmasını engeller.

Anahtar kelimeler: MMP2, VEGF, periodontal membran, sıçan, immunohistokimya, nikotin