HiDNA

RaDiChal- Rare Disease Challenge: Türkiye Geneli Üniversiteler Arası Nadir Hastalıklar Genetik Tedavi Yarışması 
radichal.com  

1.Biz kimiz ?
Dünya genelinde yaklaşık 7000’den fazla nadir hastalık çeşitliliği olduğu bilinmektedir. Bu hastalıkların özellikle ülkemizde görülme oranı diğer ülkelere göre oldukça fazladır. Bunun en büyük sebebi olarak yaygın akraba evlilikleri gösterilebilir. Genetik sorunlar sonucu oluşan bu hastalıkların birçoğunun tedavisi günümüzde bulunmamaktadır. Olan tedaviler ise oldukça pahalıdır. Bu ve bunun gibi sorunlar görüldüğünde nadir hastalık sahibi olan bireylere bir çıkış yolu aramak ve en nihayetinde bir tedavi bulabilmek için farklı çalışmalara öncülük edebilmek amacı ile RaDiChal kurucu direktörümüz Dr. Cihan Taştan (Acıbadem Labcell Laboratuvarı Ar&Ge Sorumlusu) öncülüğünde lisans düzeyindeki öğrenciler ile RaDiChal ekibi oluşturuldu. Bu ekip doğrultusunda başlatılan yarışmamız nadir hastalıklar ve tedavileri konulu Türkiye genelinde genetik araştırmaların yapılması hedeflenen bir yarışmadır.

1.1. Misyon
Rare Disease Challange (RaDiChal) olarak nadir hastalık sahibi bireyler için genetik tedaviler tasarlayacak lisans, lisansüstü veya doktora öğrencileri hedef kitlemizdir. Her hastalık için bir umudun olduğunu, elbet bir tedavinin var olduğu inancı ile yola çıktık.

1.2.Vizyon
Nadir hastalık sahibi kişilerde “hastalık” kelimesinin yer almaması, onların nadir güzellikteki insanlar olduklarını fark ettirmek amacımızdır. Bu sebeple, 21. yüzyılın en önemli teknolojisi olan genetik mühendisliği ile genetik tedavilerin ülkemizde yaygınlık kazandırılması, yerli ve katma değerli gen tedavi ürünleri geliştirilmesi ve bu alanda tecrübeli insan gücü oluşturulması nihai vizyonumuzdur.  

Projemiz ile birlikte Türkiye'de ilk defa Nadir Hastalıklar alanında Genetik Tedavilerin araştırılacağı bir proje yarışması gerçekleştirilecektir. Aynı zamanda, bu projemizi önümüzdeki yıllarda uluslararası bir konsepte getirmeyi ve yurt dışındaki üniversitelerdeki ekiplerle yarışmayı globale taşımayı hedeflemekteyiz. Yarışmamızı duyurmamızla birlikte birçok Nadir hastalıklar derneği (örneğin, Nadir Hastalıklar Ağı, Behçet ve Ailevi Akdeniz Ateşi Hastaları Derneği, Pulmoner Hipertansiyon ve Skleroderma Hasta Derneği, Hifo-DER, Beytümder ve SMA hastalığı ile mücadele derneği) RaDiChal projemize resmi mektupları ile desteklerini sunmuşlardır. Aynı zamanda, RaDiChal Yarışmamızda şampiyon olan takımımızın projesini laboratuvarda gerçekleştirmesi için gereken 10 bin dolarlık bütçe sponsorlarımız tarafından karşılanmıştır. Aynı zamanda İstanbul Sanayi ve Teknoloji il müdürlüğü tarafından da RaDiChal yarışmamız desteklenmiş ve laboratuvar aşamamız için bir üniversite merkez laboratuvarı ile anlaşma sağlanmıştır.  RaDiChal yarışmamız sayesinde onlarca üniversiteden 140'a varan üniversite öğrencisi, yüksek lisans ve doktora öğrencisi ile genetik tedavi projeleri 2020 yılı içinde GSD Tip1A, FA ve SMA hastalıkları için projeler gerçekleştirilmeye devam etmektedir.  

RaDiChal projemiz ile üniversitelerde Genetik Tedavi çalışmaları için kalifiyeli genetik bilimciler yetiştirilecektir. Aynı zamanda, 7000'e varan nadir hastalıklar için genetik tedavi projeleri geliştirilecek olup, laboratuvar çalışmaları ile birlikte klinik denemelere girebilecek ürünler geliştirilmeye çalışılacaktır. RaDiChal, genetik tabanlı nadir hastalıkların toplumda farkındalığının artması ve genetik tedavi projelerinin geliştirilmesinde öncü olmasından ötürü sosyal sorumluluk proje ödülü alabileceğine inanmaktayız. 

RaDiChal 2020 yarışmamızda katılan 31 üniversite takımında 154 öğrenci katılımcı ile 48 saatten fazla genetik mühendislik eğitim, 72 saatten fazla proje toplantıları gerçekleştirildi. RaDiChal 2020 finalinde İstanbul Kültür Üniversitesi (5-GEN) takımı SMA hastalığına geliştirdikleri genetik tedavi projesi ile Şampiyon oldular. 2021 yaz aylarında projelerini laboratuvarımızda gerçekleştirmeye hak kazandılar. 

RaDiChal 2021 itibariyle uluslararası üniversite takım başvurularına açılacak yarışma projemiz, nadir hastalıkların genetik tedavilerle iyileştirilmesinde genç bilim insanlarını yetiştirmekte öncü olacaktır.